کود پتاس
کود پتاس
کودها شامل عناصر غذایی هستند که ترکیبات مختلفی را شامل می شوند. هر کدام از عناصر نقشی را در گیاه دارند که مستقیم یا غیر مستقیم انجام می دهند. در واقع کودها شامل عناصر غذایی هستند که این عناصر مورد نیاز گیاه بوده و پس از جذب به ترکیبات مختلف تبدیل می شوند. و نهایتا در رشد و باروری گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند. هرکدام از عناصر غذایی چندین فعالیت را می توانند در گیاه داشته باشند یا در پیشبرد تعدادی از تبدیلات درونی گیاه ضروری باشند. با اینکه وظایف مواد آلی و یا عناصر غذایی در گیاهان گسترده تر هست اما چند مورد از شاخص ترین نقش تک تک عناصر در گیاهان را می توان برشمرد که کمبود یا بیش بود عناصر این نقش ها را در گیاه واضح تر نشان می دهند و بصورت واضح دارای علایمی هستند که به عنوان نشانگری برای تامین عناصر در مواقعی که کمبود اتفاق می افتد و یا رفع مسمومیت آن ها از محیط ریشه را بیان می نماید. برای مثال در کمبود روی رشد شاخه ها کاهش می یابد و فاصله میانگره ها کمتر می شود و علایمی بصورت سرخی برگ های جدید یا ریز ماندن میوه ها خواهیم دید.
دسته بندی عناصر
عناصر به دو دسته پر مصرف و کم مصرف تقسیم می شوند. وجود همه عناصر غذایی و تامین آن ها برای گیاه به یک میزان ضروری هست. اما برخی دارای مصرف بیشتری هستند یعنی مقدار بیشتری از آن ها نیاز گیاه را تامین می نماید و برخی دیگر دارای مقدار مصرف کمتری هستند. برای مثال ریز مغذی ها مانند آهن، بور، روی، مس و منگنز نسبت به عناصر ازت، فسفر و پتاسیم دارای مقدار مصرف کمتری هستند. عناصر پر مصرف شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم هستند و حتی در برخی منابع گوگرد هم جزو عناصر پر مصرف آمده است. ازت به گیاه رشد می دهد و موجب افزایش سنتز کلروفیل ها و سبزینگی گیاه می شود. فسفر در تامین انرژی گیاه، در ریشه زایی، گلدهی و در افزایش رنگ گیری میوه ها و گل ها نقش اساسی دارد. پتاسیم برای افزایش غلظت شیره سلولی، مقاومت به تنش های محیطی مانند سرما، در افزایش وزن گیری و رشد میوه ها، رنگ گیری و قند میوه ها مهم ترین وظیفه را برعهده دارد.
انواع کود پتاس
یکی از کودهایی که در صنعت کشاورزی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد کود پتاس هست. کود پتاس شامل کودهایی است که به عنوان کود پتاس بالا هستند و یا در ترکیب با کودهای دیگر مانند ان پ کا هستند. از کودهای ان پ کا دارای پتاس می توان به ۲۰-۲۰-۲۰، ۳۶-۱۲-۱۲، ۴۰-۱۰-۱۰ اشاره نمود که عدد آخر نمایانگر درصد پتاس در این کودهاست. برخی فرم های دیگر کود پتاس هم وجود دارند که بدون ازت هستند مانند مونو پتاسیم فسفات و سولفات پتاسیم. از این کودها در مواقعی نیاز به مصرف ازت وجود ندارد استفاده می شود. شاید پرمصرف ترین کود پتاس بالا، سولفات پتاسیم باشد. چرا که کشاورزان معمولا برای تامین پتاسیم جهت بهبود کیفیت میوه ها و سایر محصولات و همچنین برای افزایش وزن گیری، درشتی و تناژ محصول تولیدی مانند میوه ها و یا محصولات دیگر از اواسط فصل کشت به بعد به سولفات پتاسیم رو می آورند و این کود به سولوپتاس هم معروف و مصطلح شده است. کود پتاس بالای سولوپتاس معمولا دارای ۵۰ درصد پتاسیم به صورت دی اکسید پتاسیم بوده و ۴۳ الی ۴۵ درصد تری اکسید گوگرد هست. از این کود بیشتر به همراه آبیاری استفاده می شود. اما در صورتی که کیفیت کود بالا باشد برای محلول پاشی نیز می توان از آن بهره برد. پتاس های سنگی و یا پتاس های تولید شده با کیفیت پائین برای محلول پاشی مناسب نیستند و موجب گرفتن نازل ها می شوند. و حلالیت پائینی دارند. بنابراین کیفیت و خلوص کود سولوپتاس دارای اهمیت زیادی است و بر همین اساس انواع مختلف کود پتاس سولفات پتاسیم در بازار کشاورزی موجود هستند که دارای قیمت های مختلف و کیفیت های متفاوتی هستند.
اهمیت کود پتاس در گیاهان
کود پتاس در تقویت گیاهان جهت مقابله با قارچ ها و بیماری ها و همچنین سرما، گرما، شوری و خشکی تاثیر مضاعفی دارد. کود پتاس بدلیل افزایش غلظت شیره سلولی ارگان های مختلف گیاهی را در برابر نفوذ و تغذیه قارچ های بیمارگر مقاومتر می کند و سدی در برابر نفوذ بیماری ها می شود. از طرفی با افزایش پتانسیل اسمزی درون سلول ها به ریشه ها این امکان را می دهد که بتواند در شرایط کم آبی نیز رطوبت بیشتری جذب و در اختیار گیاه قرا دهد. بنابراین از آسیب به گیاه جلوگیری می نماید. این موضوع در شرایط شوری هم صدق می کند و در وضعیت دماهای پائین و بروز سرما نیز به راحتی سرمازده نمی شود و زمان زیادی را می تواند در دماهای پائین بدون آسیب سپری نماید. در صورت ذخیره خوب پتاس توسط گیاه و جوانه های رویشی و زایشی درای مقاومت بالایی به سرماهای زمستانه خواهند بود. این مسایل اهمیت مصرف کود پتاس را افزایش داده است. از طرفی جهت افزایش بازارپسندی محصولات، بهبود سایز، کیفیت، رنگ گیری، افزایش عطر و طعم محصولات، کود پتاس موثرترین کود هست. پتاس موجب تجمع قند در بافت ها می شود و این قندها در شکل گیری رنگ ها و نیز وزن گیری و افزایش طعم و عطر آن ها تاثیر فراوانی دارد. پتاسیم در تنظیم زمان باز بودن یا بسته نگه داشتن روزنه های هوایی تعیین کننده هست. و با این کار روابط آب و اسمز در گیاه را تنظیم می نماید. به اینصورت که پتاسیم با ورود به سلول های نگهبان روزنه موجب تورژسانس و باز شدن روزنه ها شده و با خروج از این سلول ها پلاسمولیز این سلول ها و بسته شدن آن ها را رقم خواهد زد. نیتروژن جذب شده با پتاسیم موجود در گیاه همکاری می نماید و نتیجه این همکاری تولید پروتئین ها خواهد بود که نقش پتاسیم به صورت فاکتور پیش برنده با فعال کردن آنزیم هاست و ازت نقش ساختمانی در اسید آمینه ها و نهایتا در پروتئین ها دارد.
یکی از مشکلاتی که گیاهان مخصوصا در حوزه زراعت با آن درگیر هستند موضوع ورس یا خوابیدگی گیاهان هست. این معضل موجب کاهش عملکرد گیاه، افزایش آلودگی گیاهان به بیماری ها و کاهش کیفیت محصول خواهد شد. این مساله مخصوصا در برنج، گندم و ذرت بیشتر عمومیت دارد. جهت تقویت ساقه و مقاوم نمودن گیاه در برابر ورس از کود پتاس استفاده می شود. کود پتاس با ضخیم نمودن ساقه و مقاوم نمودن آن در برابر بادها و طوفان ها و همچنین سنگینی خوشه ها موجب کاهش ورس به حداقل می شود. و از عواقب آن جلوگیری می نماید. یکی از ویژگی هایی که در نگهداری میوه ها پس از برداشت مهم است طول دوره نگهداری در انبارها و سردخانه هاست. این مدت ارتباط تنگاتنگی با تغذیه میوه ها تا قبل از برداشت دارد و در این بین تغذیه با کودهای پتاسه تعیین کننده خواهند بود. پتاس با تسریع در پروتئین سازی موجب غنی سازی گیاه با پروتئین ها می شود و فعالیت های دفاعی گیاه را افزایش می دهد و در افزایش نشاسته در دانه ها نیز تاثیر بسزایی دارد. با مصرف کود پتاس می توان گل دهی گیاه را افزایش داد، جلوی ریزش میوه ها را گرفت و به رشد ریشه ها نیز کمک نمود. پتاسیم بیش از ۶۰ نوع آنزیم را در گیاه فعال می نماید که هر کدام از این آنزیم ها مسیرهای بیوشیمیایی مهمی را پیش می برند و به تولید اندام های مختلف گیاهی منجر می شوند.
کمبود و بیش بود پتاس
کمبود پتاسیم به اشکال مختلفی در گیاهان مختلف بروز می نماید. بارزترین این علایم به صورت زیر است. ریزش جوانه ها، ریزش برگ ها در شرایط تنش های محیطی، سوخته شدن حاشیه برگ ها در برگ های مسن تر گیاه، کاهش رشد و ریز بودن میوه ها و افزایش ورس و همچنین کاهش کمیت و کیفیت تولید از عوارض کمبود پتاسیم در گیاه هستند. مصرف بیش از حد هر کدام از کودها از جمله کود پتاس موجب برهم خوردن نسبت عناصر در خاک و در گیاه می شود. مصرف بی رویه پتاس هم از فعالیت عناصر دیگری مثل کلسیم و منیزیم می کاهد. و مصرف آن با دوزهای بالاتر می تواند گیاه سوزی به همراه داشته باشد و مسمومیت گیاه را به دنبال دارد.
معرفی کود پتاس
کود پتاس بالای برند سولوپتاس مدیفر اسپانیا با نام ژوپیتر اس کا حاوی ۵۰ درصد پتاسیم قابل جذب و ۴۵ درصد گوگرد محلول، بدون کلر و با حلالیت بالا هست. پی اچ اسیدی از ویژگی های خاص این سولوپتاس هست. یکی از با کیفیت ترین سولوپتاس هاست که ویژگی های کیفی آن موجب گسترش مصرف آن شده است. در مناطقی که پی اچ خاک بالاست و جذب سایر عناصر هم دچار مشکل هستند این سولوپتاس با متعادل نمودن پی اچ علاوه بر جذب خودش موچب جذب سایر عناصر و مواد غذایی از خاک می گردد. این کود به همراه آبیاری استفاده می شود و قابلیت بالای محلول پاشی را نیز دارد.
کود پتاس بالای دیگر به نام فولیمکس کا برند مافا اسپانیا به شکل مایع با درصد بالای پتاس محلول برای استفاده به عنوان محلول پاشی یا همراه آبیاری نیز توصیه می گردد. این کود نتایج خیلی رضایت بخشی در جهت تحقق اهدافی مانند افزایش مقاومت، کیفیت، مقدار برداشت محصول و … داشته است.
