کود کلسیم
اهمیت کلسیم در گیاه
کلسیم یک عنصر سخت متحرک در گیاه و خاک هست و انتقال آن به حدی در گیاه کند هست که سرعت آن جوابگوی رشد میوه ها و یا شاخه های جدید نیست و با احتمال زیاد با کمبود مواجه خواهیم شد. این موضوع مخصوصا در شرایطی که جذب کلسیم از خاک دچار مشکل باشد پیچیده تر خواهد شد. شرایطی مانند پی اچ نامناسب و بالای خاک و یا پی اچ های اسیدی هم در جذب این عنصر مهم تاثیر زیادی می گذارند. پی اچ ۵/۵ الی ۷ بهترین پی اچ برای جذب کلسیم به شمار می رود. وجود بی کربنات ها و فسفات ها در خاک موجب تشکیل ترکیبات غیر قابل جذب فسفات کلسیم و بی کربنات کلسیم می شوند. نیازهای گیاهان مختلف به کلسیم متفاوت هستند. برای نمونه نیاز درخت بارده سیب خیلی بیشتر از درخت بارده زیتون یا گیلاس هست. بنابراین بسته به نیاز گیاه بایستی در برنامه تغذیه کود کلسیم گنجانده شود و به دفعات لازم تکرار شود. بهتر است که کلسیم محلول پاشی شود. زیرا از طرفی جذب آن سریعتر اتفاق می افتد و نیازی به عبور مسیر آوندی از خاک تا انتهای درختان ندارد و از طرفی کمبود مورد نظر را زودتر برطرف می نماید. اما بسته به نیاز فصلی کلسیم می بایستی کود کلسیم چند نوبت به فاصله محلول پاشی شود. طی یک دوره پیکی برای گیاهان نیاز کلسیم بالا هست. برای مثال در فازهای رشد اولیه و ثانویه میوه هایی مانند هلو کلسیم محلول پاشی می شود در غیر اینصورت عوارض آن به احتمال بسیار بالا بروز خواهند نمود. اما در دوره های دیگر رشد میوه هلو مانند دوره انتهای رشد میوه ها نیاز کلسیمی کاهش پیدا می کند. بنابراین تامین کود کلسیم در دوره هایی که نیاز گیاه بالا هست می تواند بسیار حیاتی باشد. در رقابت برای جذب سایر عناصر نسبت به کلسیم پیروز می شوند. در صورتی منیزیم در خاک بیشتر باشد جذب آن از کلسیم بیشتر خواهد بود و پتاسیم هم همینطور هست.
نقش کلسیم در ساختار سلولی:
تشکیل غشاهای سیتوپلاسمایی سلول ها و دیواره سلولی آن ها ارتباط تنگاتنگی با کلسیم دارد و در واقع کلسیم نقش ساختمانی ایفا می کند. در غیاب کلسیم دیواره سلولی و غشاهای سلولی شکل نمی گیرند و تقسیم سلولی متوقف می شود در این صورت تولید سلول های جدید و رشد بافت ها ادامه پیدا نمی کند و گیاه دچار استوپ رشد و باردهی می شود. در صورتی که این کمبود در حین باردهی رخ دهد موجب ریزش میوه های جوان خواهد شد و یا اینکه در شکل گیری میوه های درشت تر و یکدست اختلال ایجاد می گردد. کج و معوج شدن میوه ها و یا سیاه شدن انتهای میوه ها از عوارض شایع کمبود کلسیم هستند که در هندوانه، گوجه فرنگی، فلفل دلمه به مقدار زیادی مشاهده می شود که موجب خسارت شده و تلفات سنگینی از نظر مقدار تولید و کیفیت میوه ها خواهد داشت. بسیاری از فرآیندهای تولیدمثلی و یا رویشی در گیاهان به طور مستقیم به وجود عنصر کلسیم وابسته هستند. عوارض خیلی زیادی درباره کمبود کلسیم در گیاهان گزارش شده است. که ریزش گل ها و میوه ها هم یکی از آن هاست. در واقع وقتی در اثر کمبود کلسیم لایه جدا کننده در دم میوه ها و گل ها بوجود می آید موجب ریزش می شود که از نظر تناژ تولید محصولات کشاورزی افت شدیدی می کند و در ادامه هم کیفیت میوه های باقیمانده کاهش چشمگیری پیدا می کند. کود کلسیم برای رفع مشکلات عدیده ای که به تعدادی از آن ها اشاره شده حتما بایستی تهیه و محلول پاشی شود. مصرف کود کلسیم رواج گسترده ای پیدا کرده است. محلول پاشی آن مخصوصا در درختان میوه جزء ضروریات هست و سالانه چند نوبت انجام می گردد.
ارتباط کلسیم با آفات و بیماری ها:
یکی از مهم ترین دیدگاه ها به کود کلسیم اثر آن ها بر کاهش آفات و بیماری های گیاهی است که تاثیر بسیار قابل توجهی دارند. آفات و قارچ ها و باکتری ها در گیاهانی که کلسیم کافی ندارند و دیواره سلولی آن ها از استحکام لازم برخوردار نیست و یا ترد و لطیف هستند به راحتی نفوذ کرده و با تکثیر خود گیاه را آلوده می کنند و موجب از بین رفتن بخشی یا همه گیاه می شوند. مقدار محصول حاصل نیز با افت شدید روبرو خواهد شد و کیفیت لازم برای مصرف را نخواهد داشت. بنابراین یک سد دفاعی مهم برای جلوگیری از نفوذ و گسترش آفات و بیماری ها تغذیه با کود کلسیم هست که پس از نقش تغذیه مهم ترین نقش کلسیم به شمار می رود و حتی کلسیم کافی در گیاهان در جلوگیری از تنش ها و کاهش اثرات منفی آن ها بر روی گیاهان نیز بسیار موثر هست. لذا تغذیه کلسیم در گیاه اهمیت وجایگاه ویژه ای دارد که نمی توان از آن غافل شد.
عوارض کمبود کلسیم:
جدول زیر تعدادی از عوارض مهم ناشی از کمبود کلسیم در محصولات کشاورزی را بیان می کند که سالیانه بر اثر آن ها خسارات هنگفتی به کشاورزان وارد می شود.
نام محصول | عوارض ناشی از کمبود کلسیم |
| سیب | لکه تلخ، آب گز، بدشکلی، ریزش میوه ها، افزایش زنگار و لکه سیاه سیب |
| گوجه فرنگی | پوسیدگی گلگاه، ماندگاری کوتاه مدت |
| هندوانه | سیاه شدن گلگاه میوه ها، بدشکلی، ریزش گل ها و میوه ها |
| پسته | سیاه شدن پسته ها، اضمحلال پوست استخوانی، ریزش جوانه های بارده |
| انار | ترکیدن میوه ها، افزایش آفتاب سوختگی |
| هلو | شکافت هسته ها و کاهش دوره انباری |
| انگور | ریزی و درشتی دانه ها، تنک شدن خوشه ها |
| توت فرنگی | حساسیت میوه ها به پوسیدگی، بدشکلی |
| پرتقال | ترکیدگی میوه، ریزی و درشتی میوه، حساسیت به پوسیدگی |
| خیار | بدشکلی، کاهش بازارپسندی، ریزش میوه ها و گل ها |
معرفی کود کلسیم مناسب:
کودهای کلسیم موجود در بازار تنوع زیادی دارند که شامل انواع کودهای مایع کلسیمی هستند و همچنین نیترات کلسیم پودری هم استفاده می شوند. اما قابلیت جذب و فرم کلسیم قابل استفاده گیاه فاکتورهای مهم کود کلسیمی هستند که نشان دهنده تاثیر کودها هستند. لذا در انتخاب نوع کود کلسیم بایستی دقت نمود و کودهای کلسیم با تکنولوژی جذب بالا تهیه شوند در نظر داشته باشید فرصت شما برای تست کودهای کلسیمی مختلف وجود ندارد و یک هفته هم در تامین کلسیم تاخیر داشته باشید کیفیت و کمیت محصول شما کاهش زیادی خواهد داشت. توصیه ما کودهای کلسیم دارای اسید آمینه که بصورت کمپلکس شده هستند و کودهای کلاته با EDTA هستند که جهت محلول پاشی مناسبتر هستند و به ویژه کودهای اسیدآمینه ای کلسیم که بهترین شکل را برای جذب و اثر گذاری دارنند. انتخاب نوع برند هم بسیار اهمیت دارد حتما از برندهای برتر در این زمینه استفاده نمایید. کودهای کلسیمی برند مافا اسپانیا بسته ویژه ای از کودهای کلسیمی که با تکنولوژی مدرن تهیه شده اند و قابلیت های ویژه ای دارند و هر کدام در جدول زیر تشریح شده اند. جذب بسیار بالای این کودها ویژگی بسیار مهم آن ها هست که در تمام محصولات کلسیمی مافا وجود دارد و به همین دلیل آن ها را تبدیل به یکی از برندهای پرمصرف جهانی در تامین کلسیم نمواه است.
محصولات کلسیمی برند مافا | توصیه دقیق ترین زمان مصرف | شیوه و دوز مصرف |
| فورتاسل (کلسی بور با اسید آمینه) | فصلی که نیاز کلسیمی بالاست و بایستی سریع تر به میوه ها و یا دیگر بخش ها کلسیم برسد. مانند رشد میوه سیب، دوره تشکیل پوست استخوانی پسته، دوره رشد میوه های گوجه فرنگی و فلفل دلمه و…. | محلول پاشی ۲ در هزار |
| گرین کال (جلبک دریایی با کسی بور) | مواقعی که تنش حاکم هست، گیاه توقف رشد دارد و تولید محصول کاهش یافته مثل گرم شدن گلخانه ها، دمای بالای ۳۵ درجه در باغات، پس شوک سرمایی و… | محلول پاشی ۱-۲ هزار |
| بیوکسی کلسیم (کلسیم با اسید آمینه) | همراه با فروت ست، دوره رشد اولیه میوه ها و فصلی که نیاز کلسیمی بالاست مثل دوره رشد سریع میوه ها | محلول پاشی ۲ در هزار |
| ماکسیفوس کلسیم (فسفیت با کلسیم) | در صورتی که ریزش میوه در باغ و گلخانه وجود دارد، یا احتمال بیماری ناشی از نفوذ قارچ ها وجود دارد، چند روز قبل از بروز اتفاقات فوق محلول پاشی شود. | محلول پاشی ۲ در هزار |
