کود ضد شوری
کود ضد شوری
عوامل توسعه شوری:
شوری در خاک های ایران به یک مسئله مهمی تبدیل شده است و سال به سال هم بر شدت آن افزوده می شود. استفاده از کودهای شیمیایی به صورت مکرر، تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، خشکسالی و کاهش بارندگی ها، خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها، کاهش پوشش گیاهی مناطق مختلف، فرسایش های خاک و استفاده بی رویه از آب های سفره زیر زمینی مهم ترین عواملی هستند که شوری فزاینده ای را در پی داشته اند و کشاورزی و حتی حیات انسان و حیوانات را با خطر جدی مواجه نموده است.
عوامل پایداری اقلیم مناسب و کاهش سطح شوری:
افزودن بر پوشش گیاهی مناطق مختلف با استفاده از ارقام مقاوم گیاهان، مدیریت مصرف آب های زیر زمینی و کاهش برداشت از آن ها با استفاده از سیستم های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره ای، کاهش قطع درختان و چرای دام در مناطق مختلف، جلوگیری از آتش سوزی جنگل ها و مراتع، استفاده از مواد آلی زیاد در زمین های کشاورزی، جلوگیری از فرسایش های بادی و خاکی، کاهش تخریب زمین ها با استفاده از دستگاه های خاک برداری، کاهش مصرف کودهای شوری زا، استفاده از کودهای زیستی و آلی در زمین های کشاورزی از اصلی ترین عوامل دگرگون کننده وضعیت نامساعد و نامطلوب اقلیم و سطح شوری هستند که رعایت آن ها برای همگان و مخصوصا کشاورزان محترم ضروری است. در صورت الزام بر جلوگیری از عوامل تشدید کننده شوری و خشکی در کره ی زمین می توان به آینده حیات بشری و حیوانات و گیاهان امیدوار بود. در غیر اینصورت وضعیت موجود روز به روز بدتر خواهد شد و حیات را رو به نابودی می برد.
مهم ترین روش های کاهش شوری خاک کشاورزی:
شوری خاک هایی که در نتیجه عدم مدیریت به این وضعیت دچار شده اند را می توان با روش های مختلفی کاهش داد.
الف- استفاده از آب شیرین یا تصفیه آب قبل از ورود به زمین کشاورزی
، در این حالت آبشویی بسترهای کشت با آب شیرین موجب شسته شدن شوری خاک و کاهش شوری در بستر کشت خواهد شد.
ب- افزایش مواد آلی خاک
مانند استفاده از کود دامی پوسیده، استفاده از کود ضد شوری که دارای کلسیم و مواد آلی هست. در این حالت ظرفیت نگهداری آب در خاک افزایش پیدا می کند، شوری خاک توسط مواد آلی تعدیل می شود و کلسیم جایگزین سدیم های خاک شده و با سست شدن سدیم ها از خاک شسته و حذف می شوند.
ج- کاهش استفاده از کودهای شوری زا
مانند نیترات ها و ان پ کا ها و ….با تجمع این کودها در خاک یون های شوری زا افزایش پیدا می کند. بنابراین بایستی تا حد امکان مصرف این کودها را کاهش داد.
د- استفاده از گیاهان مقاوم به شوری
مانند پسته یا گونه های مقاومتر از سبزی ها و صیفی جات… که در برابر تنش شوری کمتر آسیب می بینند.
ه- مدیریت آبیاری
برای نمونه در گلخانه ها تعداد آبیاری را بیشتر و فاصله آن ها را کمتر کنیم در عوض ساعات آبیاری را کاهش دهیم.
و-محلول پاشی با استفاده از کود ضد شوری جلبک دریایی و اسید آمینه ها
همانند آمینون مار و آمینون فورت مافا اسپانیا و همچنین استفاده از کود ضد شوری با استفاده از سیستم آبیاری مانند کود ضد شوری ماکسی پلنت سال مافا در تقویت گیاه در برابر شوری و کاهش اثرات آن به طور چشمگیری موثر هستند.
با استفاده از مواد آلی و افزایش آن در خاک عوامل شوری زا مانند سدیم و کلر به دام می افتند و کمتر جذب گیاه می شوند. ضمن اینکه شما وقتی از کود ضد شوری استفاده می نمایید کلوئیدهای خاک کلسیم را می پذیرند و سدیم ها را آزاد می سازند. در اینصورت کلسیم جذب بیشتری پیدا می کند و علاوه بر حذف سدیم، کلسیم گیاه نیز تامین شده و موجب افزایش مقاومت در برابر تنش هایی مانند شوری می شود.
در صورت شور بودن خاک و یا افزوده شدن شوری توسط آب، تجمع املاح در اطراف ریشه را شاهد خواهیم شد که موجب افزایش جذب این مواد مضر می شود. این عناصر شوری زا در گیاه تا حد مسمومیت و فراتر تجمع می کنند و تمام فرآیندهای بیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه را مختل می نمایند. لذا علایمی به صورت سوختگی حاشیه برگ ها، توقف رشد، ریزش برگ ها، کلرزه شدن برگ ها، توقف رشد میوه ها و کاهش شدید عملکرد را مشاهده خواهیم کرد. بنابراین قبل از اینکه به حد مسمومیت برسد بایستی با استفاده از کود ضد شوری و کودهای آلی شامل جلبک و اسید آمینه اثرات شوری را کاهش و همچنین مقاومت گیاه را افزایش داد.
رده بندی خاک ها از نظر سطح شوری:
گیاهان متحمل | رده بندی شوری | EC ( ds/ m) |
| همه گیاهان | بدون شوری | ۰< 2 |
| همه گیاهان با کاهش باردهی گیاهان حساس | شوری خیلی کم | ۲< 4 |
| گیاهان با مقاومت نسبی به شوری | شوری کم | ۴< 8 |
| گیاهان با مقاومت بالا به شوری | شوری متوسط و زیاد | ۸< 16 |
| فقط گیاهان شورپسند | شوری خیلی زیاد | ۱۶ ≥ |
| شوری را با واحد EC در خاک مورد سنجش قرار می دهند. و استاندارد تعریف شده برای شوری خاک مطابق جدول زیر می باشد. | ||
مطابق با جدول فوق اتخاذ تصمیم برای انتخاب نوع گیاه جهت کشت انجام می شود و از کشت گیاهان حساس به شوری بالا و یا کاهش عملکرد آن ها در شوری های متوسط جلوگیری می شود. با توجه به EC قابل تحمل بدون کاهش عملکرد نوع گیاه کشت می گردد. در صورت کشت با ریسک بالا برای گیاهان حساس در EC بالا بایستی از کود ضد شوری و مواد آلی حتما بهره برد. و همچنین از اسید آمینه ها و جلبک دریایی جهت محلول پاشی و یا همراه آبیاری استفاده نمود.
معرفی کود ضد شوری:
کود ضد شوری ماکسی پلنت سال مافا دارای مواد آلی فراوان و کلسیم کمپلکس شده با لیگنوسولفونیک اسید هست. این کود تخصصی برای کاهش فوری شوری در گلخانه ها، باغات و مزارع استفاده می شود. لیگنوسولفونیک شرایط لازم را برای جلوگیری از بلوکه شدن کلسیم در خاک فراهم می کند و همچنین به جذب کلسیم توسط گیاه کمک می نماید. لیگنوسولفونیک اسید هنگام تماس با آب یا خاک کلسیم را آزاد می کند و سدیم ها را می گیرد و با همین مکانیسم باعث کاهش شوری می گردد.
ماکسی پلنت سال در تمامی خاک ها و سیستم های آبیاری قابل استفاده می باشد. ساختار خاک را بهبود می بخشد مخصوصا مواقعی که پخشیدگی خاک های سدیمی مشکل آفرین می شوند. هوادهی خاک و نفوذ ریشه ها را افزایش می دهد. ماکسی پلنت سال به دلیل دارا بودن کلسیم کافی به گیاه در برابر بیماری ها مقاومت می بخشد.